Dlaczego kobiety żyją dłużej od mężczyzn? Odpowiedź wcale nie jest prosta

3 października 2025, 13:45

Kobiety żyją dłużej niż mężczyźni i taki wzorzec obowiązuje na całym świecie, we wszystkich epokach historycznych. Mimo, że w niektórych krajach różnica w długości życia między płciami uległa zmniejszeniu, to badania – opublikowane na łamach Science Advances – pokazują, że całkowicie ona nie zaniknie. Jest bowiem głęboko zakorzeniona w ewolucji.



Pustynna sztuka naskalna w roli drogowskazów i słupków granicznych w prehistorycznej Arabii

3 października 2025, 09:05

Podczas maksimum ostatniego zlodowacenia lądolód pokrywał znaczne obszary północy Ameryki Północnej, północnej Europy i Azji. Miał wówczas miejsce znaczący spadek poziomu oceanów i rozszerzenie się zasięgu pustyń. Na Półwyspie Arabskim panowała wówczas ekstremalna susza. Gdy lądolód zaczął ustępować, klimat się zmieniał, a na pustyniach zaczęła okresowo pojawiać się woda i zaczęli na nie wracać ludzie. Międzynarodowy zespół archeologów, pracujący w ramach Green Arabia Project, postanowił przyjrzeć się życiu pionierskich społeczności zasiedlających pustynię.


Około 45 milionów lat temu do Morza Północnego wpadła asteroida

23 września 2025, 10:16

W 2002 roku w południowej części Morza Północnego odkryto krater Silverpit. Wiek krateru oceniono na 43–46 milionów lat, a naukowcy zaczęli się spierać, co do jego pochodzenia. Międzynarodowy zespół naukowy, pracujący pod kierunkiem doktora Uisdeana Alasdaira Nicholsona z Heriot-Watt University przedstawił analizy, które stanowią najsilniejszy dowód, że krater powstał w wyniku upadku asteroidy.


Tajemnicze czerwone kropki w kosmosie to „gwiazdy czarnych dziur”?

16 września 2025, 07:44

Niedługo po tym, jak Teleskop Jamesa Webba rozpoczął pracę, naukowcy zauważyli na przesłanych przez niego zdjęciach coś niezwykłego – niewielkie czerwone kropki. Niezwykłe obiekty były wyraźne i było ich całkiem sporo. Od razu stało się jasne, że Webb zauważył coś, czego nie widział Hubble. Kolejne spływające dane pokazały, że obiekty są kompaktowe i znajdują się w odległości 12 miliardów lat świetlnych. A analizy widma światła nie pasowały do żadnych znanych nam obiektów. Astronomowie musieli więc szukać poza standardowymi wyjaśnieniami.


Wprowadzane do układu moczowego roboty pomogą w usuwaniu kamieni nerkowych

18 sierpnia 2025, 09:41

Kamienie nerkowe to jedna z najbardziej rozpowszechnionych chorób układu moczowego. Cierpi na nie około 12% populacji. Obecnie usuwa się je za pomocą leków lub podczas zabiegów chirurgicznych. Jednak metody te są bardzo uciążliwe dla osób, które nie tolerują leków, albo też mają problem z wciąż nawracającymi kamieniami. Międzynarodowy zespół z Kanady, Hiszpanii i Niemiec pracuje nad niewielkimi robotami, których celem będzie rozpuszczanie kamieni nerkowych.


Pasta z włosów zbawieniem dla zębów?

14 sierpnia 2025, 16:00

W przeciwieństwie do włosów czy kości, szkliwo się nie regeneruje. Jeśli jest tracone, to na zawsze. Utrata szkliwa wiąże się zaś z nadwrażliwością zębów, bólem, może prowadzić do utraty zębów. Erozję szkliwa powodują kwasy zawarte w żywności, palenie papierosów czy zła higiena jamy ustnej. Jego stan pogarsza się też z wiekiem. Od dawna wiadomo, że stosowanie past z fluorem spowalnia proces erozji szkliwa. Naukowcy z King's College London i ich koledzy wykazali, że keratyna – obecna na przykład we włosach – całkowicie ten proces zatrzymuje. Ich zdaniem, pasta do zębów z keratyną mogłaby zrewolucjonizować stomatologię.


MIT i Politechnika Wrocławska: do życia w kosmosie woda nie jest potrzebna

13 sierpnia 2025, 11:28

Poszukując życia na innych planetach naukowcy skupiają się na wodzie. Jest ona niezbędna dla życia na Ziemi, zatem jej obecność – lub przynajmniej warunki pozwalające na jej obecność – jest uważana za warunek sine qua non możliwości występowania życia na innych planetach. Badacze z MIT, Politechniki Wrocławskiej oraz innych uczelni proponują na łamach PNAS, by za ciała niebieskie zdolne do utrzymania życia uznać też i takie, na których mogą występować ciecze jonowe. A mogą one powstawać w warunkach, w jakich woda w stanie ciekłym nie może istnieć.


Hubble zbadał gościa spoza Układu Słonecznego. 3I/ATLAS to najszybszy obiekt w swej klasie

9 sierpnia 2025, 09:11

Astronomowie z NASA przeprowadzili szczegółowe obserwacje międzygwiezdnej komety 3I/ATLAS – trzeciego znanego obiektu tego typu, który odwiedził Układ Słoneczny. Wykorzystano do tego Kosmiczny Teleskop Hubble’a oraz obserwatorium Neil Gehrels Swift. Celem było określenie rozmiaru jądra, charakteru aktywności i składu chemicznego tego niezwykle rzadkiego gościa spoza naszego systemu planetarnego.


Najbardziej odległa supermasywna czarna dziura istniała już 13,3 miliarda lat temu

8 sierpnia 2025, 14:55

Międzynarodowy zespół, kierowany przez naukowców z University of Texas w Austin, zidentyfikował najbardziej odległą i najstarszą czarną dziurę, jaką kiedykolwiek potwierdzono obserwacyjnie. Dziura i jej macierzysta galaktyka CAPERS-LRD-z9, istniały zaledwie 500 milionów lat po Wielkim Wybuchu, 13,3 miliarda lat temu.


Supergorące złoto nie uległo katastrofie. Badania pomogą w rozwoju fuzji jądrowej

29 lipca 2025, 12:16

Pobili rekord temperatury, obalili teorię o katastrofie entropii i wykorzystali nowy metodę spektroskopii laserowej do badania gęstej plazmy – a to wszytko podczas jednych przełomowych badań, których wyniki opisali na łamach Nature. Międzynarodowy zespół naukowców z uczelni w USA, Wielkiej Brytanii i European XFEL poinformował o podgrzaniu złota do ponad 19 000 kelwinów bez utraty jego struktury krystalicznej.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy